Let's start!
*****
Ślub po Białorusku
Tekst otrzymałam od przemiłej koleżanki Mili z Mohylewa we wschodniej Białorusi😊
Oczywiście, współczesny ślub mocno odróżnia się od tradycyjnego, ale wiele rzeczy robi się i teraz. Według tradycji, białoruski obrzęd weselny ma trzy etapy: przedślubny, sam ślub i poślubny. Istniały ścisłe ramy czasowe, kiedy odbywanie się uroczystości było zabronione ( nawet w dzisiejszych czasach wielu ludzi je wykonuje. I tak, zabraniano brać ślub podczas postu (na przykład my, także wybraliśmy czas po poście, chociaż ie braliśmy ślubu w cerkwi). Obrzęd weselny zaczynał się od swatania. Swatanie odbywało się w żartobliwej formie, z towarzyszeniem alegorycznych dialogów i miało za cel dogadanie się w sprawie ślubu. Zazwyczaj szło pięć-sześć osób: rodzice, rodzice chrzestni, bracia albo siostry, sam pan młody (ale czasem nie brał on udziału w swataniu). W innych rejonach odwrotnie, im więcej swatów - tym lepiej. Wszystko zaczynało się od żartobliwego dialogu między krewnymi panny młodej i swatami. Często wykorzystywano frazy typu "u was towar, u nas kupiec", ''mówią u was krówka dobra, to sprzedajcie", itd. Rodzie młodej decydowali, odmówić swatom, czy nie. Przy rozmowie swatów dziewczyna nie powinna być obecna. Kiedy prosili, by pokazać im narzeczoną, przyprowadzano czy to staruszkę, czy przebranego za dziewczynę chłopca. Matka dziewczyny starała się przygotować jak najwięcej wszelkich przysmaków, nawet, jeśli rodzina była nieduża, by nakarmić swatów. Zazwyczaj dzień rejestracji w urzędzie był dniem zaręczyn. Rodzice pana i pani młodych powinni pierwsi dowiedzieć się o zaręczynach swoich dzieci - to główny warunek tego obrzędu. Według białoruskiej tradycji, przyszły mąż prosił o rękę ukochanej jej ojca. Następnie odbywało się spotkanie rodziców z obu stron, dla omówienia szczegółów przyszłego wesela (wyliczenie liczby i składu gości, miejsca, organizacji wesela, omówić możliwe warianty pomocy młodym przez rodziców w pierwszej części, itd). Od tego momentu parę można nazywać panem i panną młodą. Przed tym, jak prosi o rękę u ojca, oczywiście mężczyzna zobowiązany jest spytać, czy dziewczyna się zgadza wyjść za niego za mąż. Tutaj nie ma jedynej recepty - każdy robi propozycje, jak pozwala fantazja i status materialny. Pierwsza tradycja związana ze ślubem - przyszły mąż nie powinien zobaczyć dziewczyny do ślubu (dokładniej, sukni ślubnej, albo dziewczyny w ślubnej sukni). Dzień ślubu zaczyna się od obrzędu wykupu dziewczyny. Podobny jest do targu: jeden bok powinien wziąć jak najwięcej za niezwykły towar, drugi - zbić cenę do minimum. Koleżanki dziewczyny wymyślają jak najwięcej różnych dziwnych zadań dla pana młodego. Jeśli ich nie wykona, czy się pomyli, powinien zapłacić, aby przejść dalej. Jeśli ''umowa'' odpowiada obydwu stronom, chłopak bierze dziewczynę za rękę i prowadzi ją do samochodu. W urzędzie żadnych szczególnych tradycji nie pamiętam... Dopiero, kiedy wychodzisz z urzędu obsypują cię ryżem i płatkami róży. W dawnym czasie był zwyczaj, by zaraz po ślubie odwiedzać groby przodków, które znajdowały się niedaleko świątyni. Potem tradycja ta zmieniła się i zaczęto odwiedzać kompleksy pamięci, pomniki, groby masowe. Również, młodzi jadą na wybrany most (gdzieś jest powiedziane, że trzeba przejść siedem mostów a pan młody powinien nieść dziewczynę na rękach, przechodząc je), wieszają na nim kłódkę a klucz wyrzucają w parku. My świętowaliśmy wesele w niewielkim miasteczku, gdzie żyją krewni męża. Kiedy podjechaliśmy do jego domu (był w sektorze prywatnym), sąsiedzi zagrodzili nam drogę. Nazywa się to ''łapaniem zająca''. Według legend i przesądów, jeśli ten zwierzak przebiegł drogę, lepiej zawrócić o domu - powodzenia ani w interesach ani w polowaniach nie będzie. Uważa się, że wykup młodych w postaci alkoholu, lub pieniędzy przyciąga pozytywne siły i odstrasza wszystkie negatywne. Na progu domu, lub kawiarni/restauracji gdzie odbędzie się wesele młodych wita się chlebem i solą z ikonami i życzeniami (nas powitali jego matka i dziadek). Kiedy młodzi pierwszy raz razem wchodzą do domu, to młoda - póki jest w domu nową osobą - powinna przejść przez prób, lub młody ją przenieść. Nasi przodkowie uważali, że pod progiem żyją duchy domowe, które ochraniają dom. W ten sposób trzeba pokazać duchom, że młoda - jest już swoją w domu. Także, podczas wesela ważne jest aby stać i siedzieć: dziewczyna musi znajdować się po lewej od chłopaka. Podczas uroczystości obowiązkowo odbywają się trzy rzeczy: kradną dziewczynie jej buty i zbierają pieniądze na chłopczyka i dziewczynkę. Myślę, że o tym wiesz już sama :) Kiedy pierwszy dzień zbliża się do końca, młodą wprowadzano w ''małżeństwo'': teściowa zdejmowała z jej głowy wianek, związywała włosy i zawiązywała na wierz białą chustkę. Od tego momentu młoda stawała się żoną.
ZARĘCZYNY:
Oczywiście, współczesny ślub mocno odróżnia się od tradycyjnego, ale wiele rzeczy robi się i teraz. Według tradycji, białoruski obrzęd weselny ma trzy etapy: przedślubny, sam ślub i poślubny. Istniały ścisłe ramy czasowe, kiedy odbywanie się uroczystości było zabronione ( nawet w dzisiejszych czasach wielu ludzi je wykonuje. I tak, zabraniano brać ślub podczas postu (na przykład my, także wybraliśmy czas po poście, chociaż ie braliśmy ślubu w cerkwi). Obrzęd weselny zaczynał się od swatania. Swatanie odbywało się w żartobliwej formie, z towarzyszeniem alegorycznych dialogów i miało za cel dogadanie się w sprawie ślubu. Zazwyczaj szło pięć-sześć osób: rodzice, rodzice chrzestni, bracia albo siostry, sam pan młody (ale czasem nie brał on udziału w swataniu). W innych rejonach odwrotnie, im więcej swatów - tym lepiej. Wszystko zaczynało się od żartobliwego dialogu między krewnymi panny młodej i swatami. Często wykorzystywano frazy typu "u was towar, u nas kupiec", ''mówią u was krówka dobra, to sprzedajcie", itd. Rodzie młodej decydowali, odmówić swatom, czy nie. Przy rozmowie swatów dziewczyna nie powinna być obecna. Kiedy prosili, by pokazać im narzeczoną, przyprowadzano czy to staruszkę, czy przebranego za dziewczynę chłopca. Matka dziewczyny starała się przygotować jak najwięcej wszelkich przysmaków, nawet, jeśli rodzina była nieduża, by nakarmić swatów. Zazwyczaj dzień rejestracji w urzędzie był dniem zaręczyn. Rodzice pana i pani młodych powinni pierwsi dowiedzieć się o zaręczynach swoich dzieci - to główny warunek tego obrzędu. Według białoruskiej tradycji, przyszły mąż prosił o rękę ukochanej jej ojca. Następnie odbywało się spotkanie rodziców z obu stron, dla omówienia szczegółów przyszłego wesela (wyliczenie liczby i składu gości, miejsca, organizacji wesela, omówić możliwe warianty pomocy młodym przez rodziców w pierwszej części, itd). Od tego momentu parę można nazywać panem i panną młodą. Przed tym, jak prosi o rękę u ojca, oczywiście mężczyzna zobowiązany jest spytać, czy dziewczyna się zgadza wyjść za niego za mąż. Tutaj nie ma jedynej recepty - każdy robi propozycje, jak pozwala fantazja i status materialny. Pierwsza tradycja związana ze ślubem - przyszły mąż nie powinien zobaczyć dziewczyny do ślubu (dokładniej, sukni ślubnej, albo dziewczyny w ślubnej sukni). Dzień ślubu zaczyna się od obrzędu wykupu dziewczyny. Podobny jest do targu: jeden bok powinien wziąć jak najwięcej za niezwykły towar, drugi - zbić cenę do minimum. Koleżanki dziewczyny wymyślają jak najwięcej różnych dziwnych zadań dla pana młodego. Jeśli ich nie wykona, czy się pomyli, powinien zapłacić, aby przejść dalej. Jeśli ''umowa'' odpowiada obydwu stronom, chłopak bierze dziewczynę za rękę i prowadzi ją do samochodu. W urzędzie żadnych szczególnych tradycji nie pamiętam... Dopiero, kiedy wychodzisz z urzędu obsypują cię ryżem i płatkami róży. W dawnym czasie był zwyczaj, by zaraz po ślubie odwiedzać groby przodków, które znajdowały się niedaleko świątyni. Potem tradycja ta zmieniła się i zaczęto odwiedzać kompleksy pamięci, pomniki, groby masowe. Również, młodzi jadą na wybrany most (gdzieś jest powiedziane, że trzeba przejść siedem mostów a pan młody powinien nieść dziewczynę na rękach, przechodząc je), wieszają na nim kłódkę a klucz wyrzucają w parku. My świętowaliśmy wesele w niewielkim miasteczku, gdzie żyją krewni męża. Kiedy podjechaliśmy do jego domu (był w sektorze prywatnym), sąsiedzi zagrodzili nam drogę. Nazywa się to ''łapaniem zająca''. Według legend i przesądów, jeśli ten zwierzak przebiegł drogę, lepiej zawrócić o domu - powodzenia ani w interesach ani w polowaniach nie będzie. Uważa się, że wykup młodych w postaci alkoholu, lub pieniędzy przyciąga pozytywne siły i odstrasza wszystkie negatywne. Na progu domu, lub kawiarni/restauracji gdzie odbędzie się wesele młodych wita się chlebem i solą z ikonami i życzeniami (nas powitali jego matka i dziadek). Kiedy młodzi pierwszy raz razem wchodzą do domu, to młoda - póki jest w domu nową osobą - powinna przejść przez prób, lub młody ją przenieść. Nasi przodkowie uważali, że pod progiem żyją duchy domowe, które ochraniają dom. W ten sposób trzeba pokazać duchom, że młoda - jest już swoją w domu. Także, podczas wesela ważne jest aby stać i siedzieć: dziewczyna musi znajdować się po lewej od chłopaka. Podczas uroczystości obowiązkowo odbywają się trzy rzeczy: kradną dziewczynie jej buty i zbierają pieniądze na chłopczyka i dziewczynkę. Myślę, że o tym wiesz już sama :) Kiedy pierwszy dzień zbliża się do końca, młodą wprowadzano w ''małżeństwo'': teściowa zdejmowała z jej głowy wianek, związywała włosy i zawiązywała na wierz białą chustkę. Od tego momentu młoda stawała się żoną.
*****
Wersja białoruska:
Вядома, сучасная вяселле моцна адрозніваецца ад традыцыйнай, але многія элементы выконваюцца і цяпер. Па традыцыі беларускі вясельны абрад праходзіў у тры этапы: предсвадебной, само вяселле і паслявясельныя. Існавалі строгія часовыя рамкі, калі ўрачыстасць праводзіць забаранялася (нават у нашы дні многія людзі выконваюць іх). Так забаранялась ажаніцца і выходзіць замуж падчас пастоў (напрыклад мы таксама выбіралі час пасля пасту, хоць мы ня ажаніліся ў царкве). Вясельны абрад пачынаўся са сватаўства. Сватанне адбывалася ў жартаўлівай форме, суправаджалася іншасказальнымі дыялогамі і ставіла на мэце дамовіцца аб шлюбе. Звычайна ішлі пяць-шэсць чалавек: бацькі, хросныя, браты або сёстры, сам жаніх (але часам ён не прысутнічаў на сватаўстве). У некаторых раёнах наадварот, чым больш сватоў - тым лепш. Пачыналася ўсё з жартаўлівага дыялогу паміж сваякамі нявесты і сватамі. Часта выкарыстоўваліся фразы тыпу «у вас тавар, у нас купец», «Кажуць, у вас цялушка добрая, то прадайце» і г.д. Бацькі малады вырашалі, адмовіць сватам ці не, ці запрасіць іх да хаты, ці не. Пры размове сватоў дзяўчына не павінна была прысутнічаць. Калі ж яны прасілі паказаць ім нявесту, то падводзілі ці бабулю, ці пераапранутага ў дзяўчыну хлопца. Маці нявесты старалася прыгатаваць пабольш усякіх прысмакаў, нават калі сям'я была небагатай, да накарміць сватоў. Як правіла, дзень падачы заявы ў ЗАГС і з'яўляецца днём заручын. Бацькі жаніха і нявесты павінны першымі даведацца аб заручыны сваіх дзяцей - гэта з'яўляецца галоўнай умовай дадзенага абраду. Па беларускай традыцыі будучы муж просіць рукі сваёй каханай ў яе бацькі. Потым арганізуецца сустрэча бацькоў з абодвух бакоў для абмеркавання дэталяў будучай вяселля (вызначыцца з колькасцю і складам гасцей, месцам правядзення, арганізацыяй вяселля, абмеркаваць магчымыя варыянты дапамогі бацькоў маладым у першыя часы і да т.п.). З гэтага моманту пару можна называць жаніхом і нявестай. Перад тым як папрасіць рукі ў бацькі, вядома ж мужчына абавязаны спытаць ці згодна дзяўчына выйсці за яго замуж :) тут няма адзінага рэцэпту - кожны робіць прапанову, як дазваляе фантазія і матэрыяльны дастатак :) першая традыцыя, звязаная з вяселлем, - будучы муж не павінен бачыць нявесту да вяселля (дакладней, вясельную сукенку або нявесту ў вясельнай сукенцы). Дзень вяселля пачынаецца з абраду выкупу нявесты. Ен падобен на кірмаш: адзін бок павінен як мага больш узяць за незвычайны тавар, другі — да мінімуму збіць цану. Сяброўкі нявесты прыдумляюць як шмат больш розных незвычайных заданняў для жаніха. Калі ён не выконвае яго ці памыляецца, ён павінен заплаціць грошы, каб прайсці далей. Калі "здзелка" задавальняе абодва бакі, хлопец бярэ дзяўчыну за руку і вядзе яе да машыны. у загсе ніякіх асаблівых традыцый я не памятаю .. толькі пры выхадзе з загса цябе абсыпаюць рысам і пялёсткамі руж. У даўнія часы быў звычай адразу пасля шлюбу наведваць магілы продкаў, якія знаходзіліся недалёка ад храма. Потым традыцыя змянілася наведваннем мемарыяльных комплексаў, помнікаў, брацкіх магілаў. Таксама маладыя едуць да любога мосце (дзе-то кажуць, што трэба перайсці сем мастоў і жаніх павінен несці нявесту на руках, пераходзячы іх), вешаюць на яго замак і ключ выкідаюць ў раку. мы святкавалі вяселле ў невялікім мястэчку, дзе жывуць сваякі мужа. Калі мы пад'ехалі да яго дома (ён у прыватным сектары), суседзі перагарадзілі нам дарогу. Гэта называецца "злавіць зайца". Па павер'ях і прыметах, калі гэты звярок перабег дарогу, то лепш вярнуцца дадому - поспехі ні ў справах, ні ў паляванні не будзе. Лічыцца, што водкуп маладых у выглядзе спіртнога або грошай прыцягвае станоўчыя сілы і адпужвае ўсё адмоўнае. Ля парога хаты або кафэ/рэстарана, дзе ладзіцца вяселле, маладых сустракаюць хлебам-соллю, з іконамі і пажаданнямі (нас сустракалі яго маці і дзядуля). калі маладыя першы раз разам заходзяць у хату, то маладая — паколькі яна ў доме новы чалавек — павінна цераз парог пераступіць, або малады мусіць яе перанесці. Нашы продкі лічылі, што пад парогам жывуць духі дома, якія аберагаюць хату. Такім чынам трэба паказаць духам, што маладая — ужо свая ў хаце. Таксама падчас вяселля важна правільна стаяць і сядзець: нявеста мусіць знаходзіцца злева ад жаніха. падчас святкавання, абавязкова адбываецца 3 рэчы: крадуць нявесту, яе туфельку і збіраюць грошы на хлопчыка і дзяўчынку. Думаю, пра гэта ты ўсё ведаеш сама :) Калі першы дзень падыходзіў да канца, маладую пераводзілі ў «замужнюю»: свякруха здымала з ейнай галавы вянок, завязвала валасы і павязвала паверх белую хустку. З гэтага моманту маладая станавілася жонкай.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz